De krabbenmand

Enkele jaren geleden las ik een inspirerende anekdote van Elizabeth Gilbert, toentertijd columniste voor het blad Happinez. Elizabeth Gilbert is de schrijfster van Eat, Pray, Love. Deze deel ik graag met jullie.

'Een paar jaar geleden liet ik in Detroit mijn haar doen door een pittig ogende rockchick van begin 30. Ze was vol leven, echt een type dat me meteen aansprak. Toen ik vertelde dat ik die ochtend vanuit New York was aangekomen, zei ze weemoedig: ‘Ah, New York! Het is altijd mijn droom geweest om daar te wonen, al was het maar voor een jaar.’

‘Zou je moeten doen! zei ik.

‘Dat zou echt niet kunnen’, zei ze, ‘dat is ver buiten mijn bereik.’

‘Nee joh’, drong ik aan. ‘Er vertrekken elk uur vliegtuigen, treinen en bussen vanaf Detroit. Waarschijnlijk zelfs op dit moment. Je bent nog jong, ga!’

Verdrietig zei ze: ‘ik zou willen dat ik het kon, ik stik bijna hier. Maar die droom zal nooit uitkomen.’

Nu heb ik een inwendig alarm dat afgaat als ik mensen hoor praten over ‘dromen die nooit uit zullen komen’, dus natuurlijk vroeg ik door.

Mijn familie houdt me hier gevangen’, legde ze uit. ‘Ik kom uit een groot gezin en we zijn heel hecht, dus ik kan nooit weg…’

En ik dacht: ‘Ah, de krabbenmand!’

Stevige greep

De eerste keer dat ik het woord krabbenmand ooit hoorde, was door Rob Bell, een schrijver en openbaar spreker. Een dame uit zijn publiek vertelde dat op veel gebieden in haar leven een groei doormaakte, maar dat haar familie haar daarin probeerde tegen te houden. Daarop antwoordde Rob dat haar familie zich waarschijnlijk bedreigd voelde door haar behoefte om zicht te ontwikkelen. ‘Soms gelooft een familie dat stabiliteit gewaarborgd is als iedereen maar op zijn plek blijft’, legde hij uit. ‘Als je je durft te verplaatsen, daag je ieders gevoel voor veiligheid uit. Sommige families zijn net een grote krabbenmand: als één krab eruit probeert te klimmen, trekken de andere krabben hem naar beneden. Sommige geluksvogels komen uit fantastische krabbenmanden - waar de bewoners behulpzaam een ladder vormen waarover de meeste veelbelovende onder hen naar boven. Kunnen klimmen. Maar sommigen zijn afkomstig uit manden waar een poging tot vertrekken wordt afgeremd door een stevige greep om hun krabbenenkel. Een krabbenmand-mentaliteit kan de ergste vorm van loyaliteit creëren - een erecode die iedereen verbiedt om te veranderen of te groeien. Ik heb het ook zien gebeuren in vriendengroepen of bij collega’s. Zo ken ik iemand die dolgraag wat gewicht wilde verliezen, maar toen haar collega’s haar gezonde keuzen tijdens de lunch begonnen te bespotten, zwichtte ze en ging ze mee in hun junk-food gewoontes. Daarop werd ze meteen weer geaccepteerd door de groep. En dat is waar we voorzichtig moeten zijn: de dreiging uit een groep verstoten te worden, kan zo beangstigend zijn dat we onszelf zouden kunnen saboteren om dat te voorkomen.

Leef je droom

Maar een krabbenmand is geen goede plaats voor mensen met een droom in hun leven. Als je het gevoel hebt dat je stikt, zou het zomaar eens tijd kunnen zijn om je een weg naar buiten te banen. En als je ambitieuze krabbenneef of -nicht wanhopige pogingen doen om het pad naar vrijheid ook te nemen? Reik naar beneden en trek die krab mee. Misschien kunnen jullie samen een nieuwe familie vormen op een plek waar je niet weerhouden wordt door de noden en zorgen van anderen, maar in plaats daarvan de kans krijgt om de weg te bewandelen die hoort bij jouw leven.'

Heb je het boek of de film 'Eat, Pray, Love' ('Eten, bidden, beminnen) nog niet gelezen of gezien? Doen! Bekijk hier de trailer.