Schaamte

Ik ben groot fan van de Super Soul Conversations Podcasts van Oprah Winfrey, waarin ze inhoudelijke gesprekken heeft met diverse inspirerende mensen. In een van de afleveringen uit 2013, is Brené Brown bij haar te gast. Brené Brown is een onderzoekshoogleraar maatschappelijk werk aan de University of Houston en auteur van verschillende boeken.

In dat gesprek hebben Oprah en Brené het over schaamte waarnaar Brené onderzoek heeft gedaan. Schaamte, zo zegt zij, kennen we allemaal. Het is de meest primitieve emotie die we ervaren.

Hieronder vind je een korte samenvatting van het gesprek en wellicht zet dit je aan het denken, zoals het mij aan het denken zette.

Herkenbaar?

Over schaamte wordt weinig gesproken. Wanneer je iemand ernaar vraagt zijn er meestal twee reacties:

1. of iemand heeft er geen last van

2. Of iemand zegt er wel last van te hebben, maar geeft aan er niet over te willen praten.

Brené zegt over schaamte dat dat het intens pijnlijke gevoel is dat we liefde en erbij horen niet waard zijn. Wanneer deze basisbehoeften er niet zijn, leidt deze afwezigheid altijd tot lijden. Laat je schaamte aan zijn lot over, dan kan het leiden tot pesten, verslavingen, burn-outs, depressies, agressie, etc.

Om schaamte te voeden en te laten groeien heeft het drie dingen nodig:

1. Geheimzinnigheid

2. Stilte

3. Veroordeling

“Schaamte is de angst dat je niet goed genoeg bent.”

Het lijden van mensen kun je niet rangschikken. Dat wil zeggen dat je je eigen schaamte niet minder belangrijk moet maken ten opzichte van een ander die in jouw ogen meer lijdt. Ook jouw schaamte, hoe groot of klein ook, moet genezen. Treedt jouw schaamte daarom tegemoet met compassie en empathie. Verander de manier waarop je tegen je zelf praat en geloof dit. Praat tegen jezelf alsof je tegen je beste vriendin praat of tegen je kinderen. En bespreek het met iemand die naar je kan luisteren zonder te veroordelen.

Verschil schaamte en schuld

Realiseer je ook dat er verschil is tussen schaamte en schuld.

Schuld is: ‘sorry, ik heb een fout gemaakt’.

Schaamte is: ‘sorry, ik bén een fout’ (bijvoorbeeld, Ik ben een slechte partner, ik ben een slechte moeder, ik ben dom, dik, lelijk etc.). Wanneer je jezelf labelt met dat soort uitspreken en gedachten, blijft dit de rest van je leven aan je ‘kleven’.

“Schaamte is enkel angst jezelf te zijn.”

Jouw DNA

Spreek je schaamte uit en vergeet niet dat ‘liefde’, ‘erbij horen’ en ‘verbondenheid’ basisbehoeften zijn en niet onderhandelbaar zijn. Het zit in je DNA!